GIới thiệu chung
Trong môi trường xung quanh của chúng ta luôn tồn tại sóng điện từ trường. Từ nhiều nguồn khác nhau như sự hoạt động của máy móc công nghiệp, thiết bị điện, va chạm các vật thể, nguồn điện, máy phát sóng radio… Tùy theo mức độ mà năng lượng sóng vô tuyến đi vào cơ thể và tạo thành nhiệt, nhưng mức độ quá yếu thì lượng nhiệt này sẽ tự bị tải đi bởi tiến trình điều hòa nhiệt tự nhiên của cơ thể.
Các tính toán ước lượng theo công thức toán học, giả thiết trong các điều kiện khắc nghiệt nhất, thì tùy theo công suất của các trạm BTS (thông thường là 20W) mà giới hạn khoảng cách an toàn từ 10-15m tính từ trục ăng ten ra theo chiều ngang vuông góc với ăng ten. Phía dưới chân cột ăng ten hầu như thỏa mãn tiêu chuẩn phơi nhiễm vì các ăng ten thông tin di động phát chùm sóng theo chiều ngang, cường độ trường tần số vô tuyến ở ngay phía dưới của ăng ten rất thấp. Giá trị mật độ dòng năng lượng giảm rất nhanh theo khoảng cách, do vậy, đa phần các trạm đều đáp ứng được tiêu chuẩn việt nam và an toàn cho người dân sống phía dưới và xung quanh trạm.
Theo quy định của Bộ Bưu chính Viễn thông (nay là bộ Thông tin và Truyền thông) đối với bức xạ điện từ của các trạm BTS, tiêu chuẩn tiếp đất và chống sét của các công trình viễn thông tuân thủ theo Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 3718-1:2005, giá trị mật độ dòng năng lượng quy định đối với các trạm BTS là 2W/m2. Giá trị này nghiêm ngặt hơn khi so sánh với các giới hạn của một số tổ chức và một số quốc gia (ước tính đối với các trạm BTS, hoạt động tại tần số 900MHz) như Mỹ, Nhật: 6 W/m2, Anh là 32 W/m2.. Như vậy, nhằm bảo vệ người dân sống quanh các trạm thu phát sóng vô tuyến khỏi ảnh hưởng của phơi nhiễm vô tuyến điện, Bộ Thông tin và Truyền thông đã có các quy định về mức giới hạn an toàn cũng như quản lý theo hình thức kiểm định các công trình viễn thông.
Từ năm 2006, một số phương tiện thông tin đại chúng đã có những tin, bài phản ánh việc ảnh hưởng của sóng điện từ của các trạm thu phát thông tin di động đến sức khỏe con người. Điều này khiến cho tại một số bộ phận nhân dân có phản ứng tiêu cực, gây cản trở việc lắp đặt hoặc yêu cầu di dời trạm thu phát do lo ngại có ảnh hưởng đến sức khỏe.
Bộ TT-TT đã phối hợp cùng với nhiều tổ chức, các nhà khoa học và trung tâm nghiên cứu để xem xét kỹ lưỡng vấn đề ảnh hưởng của trạm phát sóng BTS đối với sức khỏe người dân. Thanh tra Bộ TT-TT cũng đã có trả lời chất vấn Quốc hội theo văn bản số 1046/BTTTT-TT ra ngày 19/11/2007. Trước đó, Bộ BC-VT và Bộ KH-CN cũng đã có văn bản gửi Văn phòng Chính phủ giải trình vấn đề này. Theo đó, mạng di động toàn cầu hiện đã và đang được khai thác tại hơn 200 quốc gia trên toàn thế giới với số lượng người sử dụng lớn. Tại các thành phố trên thế giới, đều xây dựng các trạm thu phát theo cấu trúc mạng tế bào với mật độ cao, để đảm bảo vùng phủ sóng và chất lượng dịch vụ. Công nghệ thông tin di động mà Việt Nam đang sử dụng hiện nay hoàn thoàn dựa trên các công nghệ mà thế giới đang sử dụng.
Liên quan đến việc ảnh hưởng của các trạm thu, phát sóng thông tin di động đến sức khỏe con người, trên thế giới đã thực hiện rất nhiều nghiên cứu quy mô. Sau quá trình nghiên cứu cùng các tổ chức tiêu chuẩn hóa như Liên minh viễn thông thế giới, Ủy ban phòng chống bức xạ Ion hóa và các tổ chức nghiên cứu độc lập khác về mối liên quan giữa hệ thống điện thoại di động và sức khỏe con người, trong tài liệu số 304 được công bố tháng 5/2006 của Tổ chức Y tế thế giới, tổ chức này khẳng định: "Xét về mức phơi nhiễm rất thấp và các kết quả nghiên cứu thu thập được đến nay, không có bằng chứng khoa học thuyết phục nào cho thấy tín hiệu tần số vô tuyến yếu từ các trạm thu phát vô tuyến và các mạng vô tuyến gây ra ảnh hưởng có hại tới sức khỏe".
Bộ Thông tin và Truyền thông cũng đã có các văn bản hướng dẫn các Sở TT&TT và các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ thông tin di động thực hiện theo đúng các quy định để đảm bảo an toàn cho người dân sống gần các trạm BTS. Theo đó "nếu trạm thu phát sóng nào có giá trị phơi nhiễm điện từ lớn hơn giá trị trong TCVN 3718-1:2005 tại khu vực người dân sinh sống hoặc đi lại thì trạm thu phát sóng đó chắc chắn sẽ không được hoạt động."
Bên cạnh đó, từ khi có các lo ngại về ảnh hưởng của sóng điện từ của các trạm BTS, đã có nhiều cuộc đo thử được thực hiện theo phản ánh, bức xúc của người dân, hoặc theo yêu cầu của doanh nghiệp lắp đặt trạm BTS. Kết quả đo kiểm sức khỏe ở những nơi người dân phản ánh về hiện tượng sức khỏe đều cho thấy mức độ phơi nhiễm đều nhỏ hơn giá trị tiêu chuẩn rất nhiều. Như vậy, những thông tin về ảnh hưởng của trạm thu phát sóng cao tần mạng điện thoại di động chủ yếu xuất phát từ tâm lý lo ngại của người dân sống xung quanh trạm phát sóng hoặc một số trạng thái tâm lý khác không liên quan đến sóng điện từ trường và không do sóng điện từ trường gây ra.
Ngoài ra, Bộ Thông tin và Truyền thông đã chỉ đạo Cục Viễn thông cung cấp một số thông tin tuyên truyền về ảnh hưởng phơi nhiễm sóng điện từ của các trạm BTS (quét mã QR bên dưới để xem chi tiết).